Jeśli choć trochę interesujesz się zdrowym odżywianiem, na pewno wiesz o polifenolach i o ich prozdrowotnych właściwościach. To olbrzymia grupa związków chemicznych, która ze względu na swą różnorodność oraz wielokierunkowe działanie, nieustannie budzi zainteresowanie naukowców. Czym są polifenole i dlaczego nie powinno ich zabraknąć w Twojej diecie? Jeśli zamawiasz catering dietetyczny, to przygotowywane dla Ciebie posiłki prawdopodobnie są bogatym źródłem tych właśnie składników.
Siła roślin
Polifenole to organiczne związki występujące powszechnie w produktach roślinnych. Do tej pory zidentyfikowano ich ponad 8000, więc nic dziwnego, że tak naprawdę trudno jest opisać wszystkie ich właściwości i ocenić dokładny wpływ na organizm we wszystkich aspektach. Polifenole najlepiej znane są ze swoich silnych właściwości antyoksydacyjnych, które polegają na ochronie komórek ciała przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Mają działanie przeciwzapalne, dzięki czemu zmniejszają ryzyko wielu chorób, a także mogą wpływać na przebieg procesów metabolicznych. Oprócz działania biologicznego, mają także inną funkcję - nadają kolor oraz smak produktom, w których się znajdują. Dlatego jeśli chcesz wzbogacić swoją dietę w całą gamę prozdrowotnych składników, wybieraj produkty o różnorodnych, intensywnych barwach - to prawdziwa super-żywność. Dietetyczne jedzenie stanowiące doskonałe źródło polifenoli znajdziesz w dobrze skomponowanej diecie pudełkowej. Kraków to jedno z wielu miast oferujących takie usłgi.
Wpływ na zdrowie
Badania dowodzą, że dieta bogata w polifenole istotnie wpływa na zmniejszenie ryzyka otyłości. Znaczenie mają tu właściwości przeciwzapalne tych związków, ale nie tylko. Takie związki jak katechiny, resweratrol czy kurkumina mają działanie hamujące powstawanie tkanki tłuszczowej i zwiększające wydatek energetyczny. Dodatkowo niektóre polifenole, poprzez wpływ na enzymy trawienne mogą przyczyniać się do zmniejszonego wchłaniania białek, tłuszczów i węglowodanów w przewodzie pokarmowym. Polifenole wykazują także właściwości kardioprotekcyjne - obniżają ciśnienie krwi, zapobiegają uszkodzeniom naczyń krwionośnych, a także zmniejszają ilość szkodliwego cholesterolu LDL we krwi. Antocyjany (znajdziesz je w czerwonych, niebieskich i fioletowych roślinach) mają udowodnione działanie zmniejszające ryzyko cukrzycy typu 2 - m.in. regulują transport glukozy w organizmie oraz chronią komórki trzustki przed uszkodzeniem. Polifenole mogą także chronić przed rozwojem chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona, oraz nowotworów. Przypuszcza się także, że polifenole mogą modyfikować skład mikroflory jelitowej, promując wzrost dobroczynnych bakterii i ograniczając rozwój szczepów chorobotwórczych. Ale uwaga! Nadmiar polifenoli, zwłaszcza pochodzących z suplementów diety w formie skoncentrowanych ekstraktów może mieć szkodliwe działanie, polegające np. na ograniczeniu wchłaniania niektórych witamin i składników mineralnych.
Polifenole w żywności
Skoro polifenole to domena produktów roślinnych, to znajdziemy je przede wszystkim w warzywach i owocach. Najczęściej poszczególne produkty zawierają mieszaninę wielu różnych polifenoli. Niektóre z nich obecne są w niemal wszystkich produktach roślinnych, inne są charakterystyczne dla poszczególnych grup żywności, jak flawanony w owocach cytrusowych czy izoflawony w soi i produktach sojowych. Przeważnie największe stężenie polifenoli znajduje się w wierzchnich warstwach roślin - lepiej jest zatem nie obierać warzyw i owoców ze skórki, o ile jest ona jadalna. Dokładna zawartość polifenoli w produktach spożywczych zależy od bardzo wielu czynników, takich jak warunki środowiska czy stopień dojrzałości (w przypadku niektórych związków ich zawartość w trakcie dojrzewanie rośnie, a w przypadku innych - maleje). Znaczenie ma również sposób przechowywania żywności. Zwykle najmniejsze straty składników polifenolowych odnotowuje się podczas przechowywania w stanie zamrożonym. Podczas obróbki termicznej natomiast ich ilość może spaść nawet o 80%.
Źródła polifenoli
Największym stężeniem polifenoli odznaczają się przyprawy takie jak goździki, suszona mięta, anyż czy oregano. Fanów czekolady z pewnością ucieszy fakt, że jest ona bardzo dobrym źródłem polifenoli - pod warunkiem, że wybierzemy taką o jak najwyższej zawartości kakao. Na uwagę zasługują także owoce jagodowe - im ciemniejszą barwą się charakteryzują, tym lepiej. Na prowadzenie pod tym względem wysuwają się przede wszystkim aronia, czarny bez, borówki, czarna porzeczka, czereśnie, śliwki, granat, ciemne winogrona czy żurawina. Wśród warzyw prym wiodą karczochy, cykoria, czerwona cebula, czerwona kapusta, bakłażan, buraki. Dietę warto także wzbogacić w nasiona lnu czy orzechy laskowe, orzechy pekan, a także migdały. Cenne składniki polifenolowe znajdziemy także w kawie, herbacie czy czerwonym winie.
Małgorzata Chylewska 
