Biała śmierć, cichy zabójca – takie określenia na sól straszą w artykułach o zdrowym żywieniu. Zwykle mamy świadomość, że sól w nadmiarze szkodzi organizmowi, ale bagatelizujemy ten fakt, obficie soląc potrawy, często nawet przed spróbowaniem, czy faktycznie brakuje w nich soli. W jaki sposób zredukować sól w codziennym jadłospisie, nie przekreślając jednocześnie walorów smakowych ulubionych potraw? Czy całkowita eliminacja soli z diety to dobry pomysł?
@ jchizhe - Adobe Stock
Dlaczego sól bywa nazywana cichym zabójcą?
Sól to najpopularniejsza przyprawa pojawiająca się na stołach na całym świecie. Ale jej nadmiar ma niekorzystny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Prowadzi między innymi do nadciśnienia tętniczego, które w skrajnych przypadkach staje się przyczyną udarów mózgu. Nadmiar soli negatywnie wpływa również na serce, w długofalowej perspektywie doprowadzając do jego niewydolności.
Jak rozpoznać nadmierne spożywanie soli?
Najczęstszą przyczyną nadmiaru sodu w organizmie jest spożywanie zbyt dużej ilości soli zawartej w takich produktach jak wędliny, wędzonki, ser oraz słone przekąski. Sytuację pogarsza niedostateczne nawodnienie. Organizm sygnalizuje, gdy dostarczasz mu zbyt dużo sodu zawartego w soli. Objawia się to między innymi suchością odczuwalną w ustach, oczach i nosie. W ten sposób na nadmiar soli reagują błony śluzowe. Również częste oddawanie moczu bywa sygnałem, że dostarczasz organizmowi zbyt dużo soli, a konkretnie pochodzącego z niej sodu. Na ciele pojawiają się obrzęki, bo gromadzony jest nadmiar wody, ale jednocześnie czuć wzmożone pragnienie. Konsekwencją długotrwałego nadużywania soli jest także podwyższone ciśnienie tętnicze.
Czy wykluczenie soli z diety to dobry pomysł?
Osoby, które zdają sobie sprawę, że spożywają zbyt wiele soli, zastanawiają się nierzadko nad jej całkowitym wykluczeniem z diety. Czy to dobry pomysł? Zdecydowanie nie! Wystarczy wspomnieć, że czerpany z soli sód, w odpowiedniej dawce, jest niezbędny do życia, ponieważ reguluje gospodarkę wodną organizmu. Bez niego układ nerwowy i mięśnie nie mogą prawidłowo funkcjonować. Oprócz tego sód ma za zadanie zachowywać równowagę kwasowo-zasadową w ciele.
Problemem nie jest sam fakt solenia potraw, a raczej spożywanie zbyt dużej ilości soli, często nieświadomie. Duże ilości chlorku sodu znajdziemy między innymi w pieczywie, serze, wędlinach i słonych przekąskach. Co ciekawe, duże ilości soli znajdują się nie tylko w słonych, ale również słodkich przekąskach. Wszystko po to, by po prostu bardziej smakowały i żebyśmy jedli ich jak najwięcej.
Czym zastępować sól
Aby zapobiec nadmiernemu spożyciu soli, postaw na posiłki przygotowywane od podstaw ze świeżych, nieprzetworzonych produktów i używaj soli z umiarem. Poza szczyptą soli smak można nadawać przy pomocy ziół, między innymi bazylii, majeranku, koperku, kolendry, jak również czosnku. Czasem odrobina soku z cytryny może zastąpić dodatkową sól. Lepiej stawiać na naturalne przyprawy niż przesycone solą sklepowe mieszanki. Zredukuj też ilość słonych i słodkich przekąsek, które zjadasz w ciągu dnia, a także wędlin – powinno to przynieść oczekiwany efekt.
Warto przy tym pamiętać, że osoby aktywne fizycznie mają wyższe zapotrzebowanie na sól, ponieważ sód jest usuwany z organizmu wraz z potem. Przeciętnie człowiek powinien natomiast spożywać nie więcej niż 5 g soli w ciągu doby.
Adriana Szulińska 
Małgorzata Chylewska 
